ÖZGÜVEN KAZANMANIN ETKİLİ YOLLARI

Bugün sizlere özgüven kazanmanın etkili yollarından bahsedeceğim. Özgüven kendine güven duygusunu ifade eder ve huzurumuz, mutluluğumuz, ilişkilerimiz, kişisel gelişimimiz ve başarılı olma potansiyelimiz üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Dolayısıyla hayatımızın her alanına etki eden bu kavram psikolojik sağlığımız açısından çok önemlidir. Bu nedenle, özgüveni arttırmak ve güçlendirmek, psikolojik sağlığımızı korumak için gerekli bir adımdır.
Özgüven, bireyin kendi yeteneklerine, değerlerine ve potansiyeline olan inancını ifade eder. Yüksek bir özgüvene sahip olmak, bireyin karşısına çıkan zorluklarla başa çıkabilmesini ve hedeflerine odaklanabilmesini sağlar. Aynı zamanda özgüven, risk alma cesareti ve yeni deneyimlere açıklık gibi nitelikleri de beraberinde getirir.
Yüksek bir özgüven etkili iletişim kurabilme becerisini, yaratıcı düşünebilme yeteneğini ve içsel motivasyonu arttırır. Dolayısıyla düşük özgüven de bizler için bu durumların tam tersini yaratır. Örneğin; Başarısızlık korkusu ve beraberinden gelen riskten kaçınma, kişisel büyümeyi negatif yönde etkileyebilir. Ya da, özgüven eksikliğiyle birlikte gelen düşük özsaygı değersizlik hissi yaratır ve bu kişinin hem ilişkilerini hem de mutluluk düzeyini olumsuz etkiler. Peki madem özgüven bu kadar kritik bir konu, o zaman biz ne yapacağız?
İlk olarak kendimizi tanıyacağız ve kendimize değer vereceğiz. Kendini tanıma ve kendine değer verme, özgüvenin temelini oluşturan önemli adımlardır. Her bireyin güçlü yönleri ve yetenekleri vardır. Bunların farkında olmak özgüveni arttırmak için etkili bir yoldur. Çünkü özgüven kaybı ile kendimizi yeteneksiz, güçsüz ve değersiz hissederiz. Sanki biz yapamazmışız, başaramazmışız hissini yaşarız. Dolayısıyla kendimizin güçlü yönlerini fark etmek, aslında bu olumsuz düşüncelerin gerçekçi olmadığını anlamamızı sağlar. Kendimize karşı olan negatif düşüncelerimizi azaltır ve bu da özgüvenimizi arttırır. Örneğin; işte mutsuzsunuz fakat kendinize güvenmiyorsunuz diyelim. Kendinize güvenmediğiniz için risk alamıyor ve işten ayrılamıyorsunuz. Çünkü kendinize her gün “İşten çıkarsam yeni iş bulamam, kimse beni işe almaz.” Diyorsunuz. Fakat düşmüş olan özgüveninizin size unutturduğu bir şey var. Şuan çalışıyorsunuz, yani daha önce iş bulmuştunuz değil mi? Kendini tanımak, başarıları ve yetenekleri hatırlamak bu noktada çok kritik bir fayda sağlıyor. Daha önce benzer problemlerle nasıl başa çıktığınızı hatırlıyorsunuz. Aslında şuan her ne noktadaysanız buraya başararak, yani zorlukları yenip hayatta kalarak geldiniz. En çok da bu yüzden önce kendimizi anlamamız ve kendimize değer vermemiz gerekiyor.
Özgüveni artırmak için kendi içsel eleştiri sürecimizi daha yapıcı ve nazik bir şekilde yönlendirmek önemlidir. İnsanlar genellikle o an için yapabilecekleri en iyi şeyi yaparlar. Bu yüzden geçmişte yaptığımız hatalar veya eksiklikler üzerinde kendimizi suçlamak yerine, kendimize daha anlayışlı ve yapıcı bir tutum sergilemeye çalışmalıyız. Eğer karşımızda aynı durumu yaşayan biri olsaydı, ona kendimize davrandığımız kadar kaba davranmazdık. Bu nedenle, başkalarına gösterdiğimiz nezaketi önce kendimize yönlendirmek, özgüveni artırmak için son derece faydalı bir adımdır. Bu nezaketi göstermek için bakış açımızı değiştirmenin yanı sıra, kendimize sağlıklı bir yaşam planı oluşturmak da önemlidir. Düzenli uyku alışkanlığı edinmek, sağlıklı beslenme, meditasyon veya yoga gibi zihinsel ve bedensel rahatlama tekniklerini uygulamak, düzenli fiziksel aktivite yapmak kendimize olan değerimizi yükseltir ve özgüvenimizi artırır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, vücudumuzun ihtiyaçlarını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda zihinsel ve duygusal dengemizi de destekler. Kendimize iyi bakmak, kendi değerimizi anlamak ve kendimize saygı duymak anlamına gelir. Bu da özgüvenimizi güçlendirir ve yaşamla daha olumlu bir şekilde başa çıkmamızı sağlar. Unutmayalım ki, özgüveni artırmak bir süreç gerektirir. Kendimize nazik davranmak, sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirmek ve bakış açımızı değiştirmek zaman ve çaba gerektirebilir. Ancak, bu adımları sabırla uyguladığımızda, kendimize olan inancımızı güçlendirecek ve özgüvenimizi artıracaktır.
Özgüveni arttıracak başka bir faktör de kendinizi başkalarıyla kıyaslamamak… Her bireyin farklı yetenekleri, deneyimleri ve özellikleri vardır. Kendinizi diğer insanlarla karşılaştırırken, genellikle başkalarının sadece dışarıdan gördüğümüz yönlerine odaklanırız. Bu yönleri çoğu zaman yanıltıcıdır çünkü insanlar genel olarak en iyi hallerini dışarıya yansıtmaya çalışır. Bu, kendimizi haksız bir şekilde değerlendirmemize ve kendimizi eksik hissetmemize neden olabilir. Kendinizi benzersiz bir birey olarak kabul etmek, kendi güçlü yanlarınızı fark etmek ve takdir etmek, özgüveninizi artırır. Herkesin farklı yaşam koşulları ve farklı hedefleri olduğunu unutmak önemlidir. Başkalarının başarılarını gördüğünüzde, bunları bir motivasyon kaynağı olarak kullanabilirsiniz, ancak kendinizi onlarla karşılaştırmak yerine, kendi hedeflerinize odaklanmak daha sağlıklıdır. Bireysel ilerlemenizi değerlendirerek, potansiyelinizin farkına varabilir ve kendinizi daha olumlu bir şekilde değerlendirebilirsiniz.
Özgüveni artırmak için bir diğer etkili unsur gerçekçiliktir. Hayatta her şeyin planladığımız gibi gitmediği durumlarla karşılaşmak normaldir. Başarıya giden yol inişler ve çıkışlarla doludur. İlk girdiğimiz gün yönetici olmak veya herkesle mükemmel iletişim kurmak gibi beklentiler gerçekçi değildir. Kendimize gerçekçi hedefler belirlemek, sürecin zaman zaman hızlanabileceği veya yavaşlayabileceği farkındalığına sahip olmak önemlidir. Aynı zamanda, her şeye sahip olmanın mümkün olmadığını ve kimsenin her şeye sahip olmadığını unutmamız gerekmektedir. Başarıyla başarısızlık arasında denge kurmak da gerçekçilikle ilişkilidir. Zorluklarla karşılaşmak, başarısızlıklar yaşamak veya beklentilerimizin tam olarak gerçekleşmemesi normaldir. Bunun yerine, bu deneyimleri öğrenme fırsatları olarak görmeliyiz. Gerçekçi olmak bize alternatif çözümler bulma ve esneklik gösterme becerisi kazandırır.
Bunun dışında kendimize meydan okumak, sınırlarımızı zorlamak ve zorlu hedefler belirlemek, özgüveni artırmada etkili bir yoldur. Bu süreç, kişinin kendi yeteneklerine ve kapasitesine olan inancını güçlendirir ve kendini daha güçlü, yetenekli ve başarılı hissetmesini sağlar. Zorlu hedefler belirlemek, kişinin mevcut durumundan daha ileriye gitmesini gerektiren bir adımdır. Bu hedefler, bireyin yeteneklerinin ve sınırlarının ötesine geçmeyi zorunlu kılabilir. Örneğin, yeni bir spor dalında yüksek seviyede performans göstermek, bir projede liderlik etmek, bir konuşma yapmak gibi hedefler, kişiyi mevcut beceri ve deneyimlerinin ötesine geçme için zorlar. Bu zorlu hedeflere doğru ilerlerken, kişi kendi yeteneklerini sorgulamak zorunda kalır ve mevcut sınırlarını aşmak için çaba sarf eder. Bu süreçte, kişi kendi potansiyelini keşfetme ve geliştirme fırsatı bulur. Durumun üstesinden gelmek için gereken çaba ve başarılar, kişinin kendine olan güvenini artırır. Zorlu hedeflere doğru ilerlemek aynı zamanda kişinin korkularıyla yüzleşmesini sağlar. Başarıya ulaşmak için risk almak, korkularıyla yüzleşmeyi gerektirebilir. Bu süreç, kişinin korkularının üstesinden gelmesini ve kendi kapasitesine olan inancını pekiştirmesini sağlar. Başarıya ulaşıldığında ise kişi, zorlukları aşabilme yeteneğine ve başarıya ulaşabilme gücüne sahip olduğunu kanıtlar. Bu da özgüvenini arttırmasına yardımcı olur. Zorlu hedeflere doğru ilerlemek aynı zamanda kişinin deneyimlerini genişletir ve kendini geliştirmesini sağlar. Kişi kendini daha yetkin hisseder ve başarılarına güven duyar.
Son olarak bir ruh sağlığı uzmanından profesyonel destek almak özgüven problemlerini çözüme kavuşturmanıza yardımcı olabilir. Bir psikolog, özgüveninizi artırmak için size profesyonel rehberlik sunar. Kendinizi daha iyi anlamanıza yardım eder, güçlü ve zayıf yönlerinizi belirlemenize destek sağlar ve kişisel büyüme için stratejiler geliştirmenize yardımcı olur. Özgüveni etkileyen olumsuz inançları ve düşünce kalıplarını sorgulamanızı sağlar.
Ergen ve Yetişkin Psikoloğu Tutku TAPANSOY
